De voet van de mast van een 'Baarda Grundel' was flink beschadigd. Er zaten diepe scheuren in. De eigenaar had eerst plannen om zelf met lijm en latten een reparatie te doen maar kwam toch bij ons terecht. Er is besloten tot een algehele renovatie.

Het loshalen van het topbeslag is na vele jaren gebruik geen overbodige luxe: hoe ziet het hout eronder eruit en hoe zijn de ringen zelf eraan toe, roest? Het hout bleek in goede staat, de ringen echter waren aan de binnenkant gaan roesten hoewel de buiten kant er nog behoorlijk goed uitzag. Na zandstralen ervan bleek er nog ruim voldoende goed staal over te zijn om ze opnieuw op de mast te zetten. We hebben ze dus opnieuw verzinkt en wit gepoedercoat.

De spits is geschuurd, evenals de rest van de mast. De spits is opnieuw glanzend zwart gemaakt en de rest van de mast is in de blanke lak gezet. Tenslotte nog een metalen buisje in het asgat ter bescherming tegen inwatering aldaar en ook hebben we nog een nieuwe trompet met scheerhout gemaakt.

De mast is weer gereed voor jarenlang gebruik.

Op de foto blije eigenaars!

De Privateer 20 is een prachtige boot voor op het wad. Met zijn ophaalbare kiel valt hij prima droog en wat ook betreft zeewaardigheid is hij erg geschikt voor dit vaargebied.

Veel Privateer 20’s hebben nog een houten mast, wat ook hoort bij de klassieke uitstraling van de boot. Na zo’n 40 jaar te zijn gebruikt klopte de eigenaar van deze Privateer (zie foto) aan voor een nieuwe mast. De oude mast was op de bevestigingspunten van de verstaging gaan inwateren en bleek aldaar erg verzwakt. Omdat de boot vrijwel altijd in het waddengebied vaart en men zich geen zorgen wenst te maken over de mast bleek reparatie geen optie dit keer.

Een opdracht voor nieuwe mast dus. Ditmaal voorzien van allerlei anti-inwater maatregelen, zoals ingelijmde buisjes op de plekken waar de bevestiging door de mast heen gaat. En epoxy-impregneer op het kopse hout zoals de onderkant van de mast, waar vaak waterdruppels aan hangen die anders maar al te gemakkelijk hun weg omhoog in het hout vinden. Op de foto is het drooggevallen schip te zien, nu weer voorzien van een sterke en mooie mast. Kijk maar!

Dit bericht kregen we rond mei dit jaar:

"Bij het kaalhalen van de mast van mijn 8.1 m Vollenhovense Bol bleek dat er water in de holle mast heeft gestaan. De masttop bleek niet goed afgedicht, waardoor regenwater naar binnen was gedrongen. De masttop bevat een aantal aangetaste plekken t.p.v. de mastbeslagen..."

Bij inspectie en overleg ter plaatse bleek het nodig de mast te vervangen. De opdrachtgever gaf aan jaarlijks maanden lang op de waddenzee te vertoeven. Daarom is de mast op zijn verzoek voorzien van vertinde anti-corrosie elektriciteitskabels en eveneens van Hyperflex verliesarme marifoonkabel. Voor alle zekerheid.

Dit bericht kregen we na aflevering nog:

"Bedankt voor de snelle en goede service!"

Daar doe je het voor.

Het beslag voor klassieke rondhouten bestaat vaak uit een serie ringen, voorzien van haken en ogen: zie foto hiernaast.

Soms zitten ogen op een bout gelast die er dan dwars door de mast (of de giek) heen gaat maar wegens gevoeligheid voor ‘inwatering’ en daarmee houtrot zie je dat gelukkig wat minder. En als het even kan pas je dat als mastenmaker natuurlijk niet toe. Een ring om het rondhout is veel bestendiger en sterker dan een pin door het hout.

Behalve veel voordelen hebben ringen ook 1 minder prettige kant. Als een rondhout een aantal jaren in weer en wind heeft gestaan is het hout een paar millimeter uitgezet. Je krijgt de ringen er onmogelijk meer af omdat het hout voor en achter de ring dikker is dan de ring zelf.

Waarom moet die ring er af dan? Voor inspectie! Periodiek, om de 5 jaar, moet je het hout onder het beslag controleren op inwatering en rot. Naar aanleiding van enkele ongelukken met rondhouten die braken ten gevolge van houtrot is dat voorschrift van de scheepvaartinspectie geworden. Nu vallen jachten en praticuliere plabodems daar (bijna nooit) onder maar ook de eigenaar van een recreatievaartuig zal toch periodiek zijn rondhouten willen inspecteren. En onder de ringen willen kijken… die muurvast zitten!

Het gevolg van de eis om elke 5 jaar de beslagen los te halen zal zijn dat deze beslagen makkelijker losneembaar moeten worden.

Als je je beslagen af en toe los wilt maken kom je uit bij beslag met een klem-inrichting: zie hieronder.

Als de eis tot 5-jaarlijkse inspectie van rondhouten serieus wordt genomen zal het ‘ijzer’ op de mast (en de giek) waarschijnlijk veranderen van vast naar losneembaar. Kost je wat geld. Maar houtrot wat onder een vastzittende ring jarenlang ongezien zijn gang kan gaan kost je uiteindelijk meer, een nieuwe mast! Of erger nog, een gebroken mast (of giek) met wie weet wat voor gevolgen…

Behalve zeilschepen kom je als mastenmaker ook allerlei motorschepen tegen. Zo kwam laatst de eigenaar van een Linssen Vlet langs. Om precies te zijn: het ging om een Linssen St. Jozefvlet. De mast was na heel veel jaren slecht en bleek niet meer te repareren.

We hebben een getrouwe kopie van de oude mast gemaakt, wel met meer kabels erin. Het resultaat staat op de foto!

In het vroege voorjaar van 2022 hebben we een nieuwe mast gemaakt voor de Hasselter Aak Eben Haëzer.

De eerste foto dateert van behoorlijk lang terug, de oude mast staat er nog op. Ook zijn de zeilen nog wit uitgevoerd. We wensen de Eben Haëzer en schipper/eigenaar Han Visser nog veel goeie mijlen toe!

De mast van een Hanseat 68 vertoonde inwatering en daarmee rot aan beide zijden van de onderste zalingen.

De eigenaar schreef: “Aan u de vraag of de mast op basis van de foto's überhaupt nog te redden is!”

Dat bleek het geval, de aangetaste plekken bleken goed uit te fresen en te repareren met in te zetten, passend gemaakte houten delen. Wel is het zaak om in zo’n geval goede verbindingen te maken, lange schuine lassen. Dit zijn zogenaamde stuikverbindingen, ook wel kopse verbindingen genoemd hebben vrijwel geen sterkte en moeten vermeden worden. Op de foto’s zie je eerst de aantastingen, dan de schuin (1:10) uitgefreesde vlakken en daarna het resultaat. Tenslotte nog een plaatje van het schip wat een geduchte opknapbeurt krijgt!

Het is prachtig om een gebruikte maar verder nog goede mast opnieuw op een schip te zetten.

Zo hebben we de afgelopen maand  een Victoire 28 voorzien van een nieuwe houten mast. Nou ja, bijna nieuwe mast, want we hadden een inruilmast van een Lemster Zeekruiser van 28ft liggen. Er moesten een paar aanpassingen worden gedaan; zo moest het asgat verplaatst worden en de voetdoorsnede iets verkleind. Maar daarna paste de mast alsof hij voor deze Vicoire gemaakt was en ook met de tuigage en de zeilen kwam het behoorlijk goed uit allemaal.

De Lemster Zeekruiser waar hij eerder had op gestaan bleek enige tijd geleden (net na het vernieuwen van de mast, wat een pech!) een zodanig slechte romp te hebben dat het niet meer verantwoord was om met schip te varen. Zo kwam die vrijwel nieuwe mast weer hier terecht en..., kreeg een tweede leven op een Victoire 28!

Voor Gillissen Vlet 970, een mooie cruise-boot die veel gebouwd is in de jaren ’80, hebben we onlangs een nieuwe siermast gemaakt. Tegenwoordig komt er veel meer aan kabels en apparatuur kijken dan oorspronkelijk maar dat kan allemaal prima ingepast en aangepast worden bij zo’n nieuwe mast.

De boot is na het groot onderhoud weer een plaatje, de nieuwe mast maakt het compleet. We wensen de klant nog veel mooie mijlen toe op de Gillissen Vlet.

Omdat er in het zomerseizoen nog wel eens een motorbootmast sneuvelt proberen we er enkele in ruwbouw op voorraad te hebben. Meestal is de voetmaat 100x100mm en de lengte ligt vaak rond de 250cm. We maken ze iets groter en langer want kleiner maken kan altijd!

Bij deze mast was het niet aan de orde maar indien gewenst kan de mast met één druk op de knop, hydraulisch of elektrisch, worden gestreken- dan wel overeind gezet worden. De masten zijn altijd hol, er kunnen dus een heleboel kabels door indien nodig. De lantaarns kunnen we eventueel cardanisch monteren zodat u in het donker varend ook nog aan de regels voldoet als de mast gestreken is.

Een leuke kant aan het mastenmakersbestaan is het leren kennen van eindeloos veel typen zeilboten. En af en toe motorboten.

Eind 2021 kwam er een Cornish Crabber langs, ik kende het type schip niet. Het is een boot die helemaal rond zijn eigen tuig gebouwd is, elke mogelijkheid om veel zeil te kunnen voeren is uitgebuit.

De mast wijkt daardoor wat af van wat je meestal tegenkomt.

Veel bevestigingspunten, ook laag in de mast en wat andere dikteverhoudingen in de mast.

In overleg met de klant is er een holle mast gemaakt en al het bestaande beslag gezandstraald, opnieuw verzinkt en in glans gepoedercoat. Tevens is de boot nu voorzien van bakstagen.

Samen met het nu wat lichtere mastgewicht zal dit vast in nóg

beter zeilgedrag resulteren.
 

Reactie van de klant na aflevering:

"Mast staat overeind. Alles past! Prachtige oplossing die harpen

bij de mastringen. Dik tevreden. Nog bedankt voor alles."
 

Voor een klassieke sleepboot moest er een nieuwe 'lantaarnmas' komen.  Behalve lantaarns zijn ook de gever voor het kompas en de AIS, de radar en de antennes in de mast ondergebracht. Dat vereis een goede afspraken en zorgvuldig ontwerp. Als er sprake is van nieuwe apparatuur is het van het grootste belang in contact te treden met de leverancier: wat zijn de eisen, welke kabels, welke connectors komen er straks in de mast. Een goede voorbereiding voorkomt veel extra werk en storingen!

Sleepboten voeren vanwege hun gebruiksdoel tal van lantaarns. De mast moest hydraulisch op- en neer bewogen kunnen worden om tijdens de vaart gemakkelijk onder bruggen door te kunnnen. Daarbij was wel de eis dat de bovenste lantaarn tijdens het gesteken varen in verticale  positie blijft. Middels een pendel-mechanisme is dit opgelost.

Een klassiek zeiljacht uit de jaren '60 was al jaren geheel ontdaan van masten en rondhouten. Alleen het beslag en een paar oude zeilen waren nog aanwezig. In overleg met de eigenaar is er een geheel nieuwe tuigage ontworpen, gericht op gebruiksgemak en behoud van het karakter van het schip.

In totaal 7 rondhouten (2 masten, 2 gieken, 2 gaffels en een boegspriet) zijn er gemaakt. Het oude beslag diende als leidraad om de doorsneden van de diverse rondhouten te bepalen en na stralen, verzinken en poedercoaten konden vrijwel alle beslagen hergebruikt worden in het nieuwe tuig.

Op de watertoren van Sint Jansklooster staat sinds jaar en dag een vlaggenmast, een hele lange vlaggenmast, meer dan 12 meter.

In 2020 bleek deze oude mast versleten te zijn en kregen we de vraag of er een nieuwe gemaakt kon worden. Hij moest, evenals de oude mast, 8-hoekig worden en de inkleuring moest bruin zijn. Omdat de verankering van de mast aan de toren beter kon is er ook nog een stalen ring met bevestigingspunten gemaakt, zie foto’s.

Op 14 december, bij 8 graden vorst hebben we hem in de toren gehesen! Leuke klus, nu weer platbodem-masten maken.

Voor een Herreshoff Haven 12.5 zijn er 3 rondhouten gemaakt: Mast, giek en fokkeboom. Vergeleken met de masten voor de platbodems is dit een soort 'modelbouw' maar het fijne werk, de hoogglans lak en het mooie beslag geeft een fantastisch eindresultaat!

Omdat alle rondhouten hol zijn zullen ze niet scheuren, ook niet na lang gebruik. Tevens zijn ze licht in gebruik en kunnen kabels en vallen mooi binnendoor lopen!

De klassieke tweemaster 'Karaboudjan' is onlangs voorzien van een nieuwe fokkemast. 

Het complete oude beslag opnieuw aangebracht, inclusief de destijds populaire, in de constructie ingelaten touwschijven. Arbeidsintensief maar in in dit geval mooier dan het aanbrengen van een paar moderne blokjes in de top. 

Om grotere (en zwaardere) masten beter kunnen verlijmen hebben we onlangs een nieuwe lijmtafel/afwerkbank in gebruik genomen.

De bank is voorzien van heel veel poten zodat de mast die er op ligt altijd op een stabiele en volkomen vlakke ondergrond ligt. Op een vast punt staat het laserapparaat waarmee de mallen waar de te verlijmen mast in ligt exact in lijn staan. Verder is er veel aandacht besteed aan veilig hijsen en transporteren, de werkstukken wegen, eenmaal gereed, soms wel 300kg. Ook de klimaatregeling is voor elkaar: zowel in de zomer  als in de winter kan de temperatuur gehandhaafd worden op 15 graden Celcius, bij een relatieve luchtvochtigheid van 50-60% de beste omstandigheden voor het maken van lijmverbindingen.

Masten tot 14 meter lang kunnen nu probleemloos en snel worden gemaakt!

Een groot project voor ons bedrijf was het maken van rondhouten en bijbehorende onderdelen voor een zeilschip van wel 20 meter: ‘Marie’. Het betrof een tweemaster met gaffeltuig, voorzien van stengen. De opdracht was het maken van de gieken, de stengen, de gaffels en de boegspriet.

Vanwege de grootte van de rondhouten hebben we de nodige aanpassingen moeten doen, tot dusverre bestond de klantenkring uit eigenaren van zeiljachten, schouwen, botters, draken etc. Met allemaal rondhouten tot ongeveer 12 meter, tilbaar en hanteerbaar. Nu moest er meer hijsmateriaal komen en enkele zwaardere machines.

Behalve de rondhouten en het beslag daarvan hebben we ook nog de bij de stengen behorende stalen ezelshoofden gemaakt en de zalingen. Het snij- en vormwerk hebben we uitbesteedt maar het samenstellen en aflassen was wel onze taak. De stengen moesten netjes uitgelijnd in de ezelshoofden passen en dan is het wel zo handig als je alles bij elkaar hebt en tussendoor regelmatig de passing kunt controleren.

Het was een prachtige klus waar we een meer veelzijdige werkplaats aan over gehouden hebben, gericht op grote masten en rondhouten.

Eens heel iets anders. De eigenaren van een splinternieuw te bouwen visrestaurant wilden hun zaak graag op maritieme wijze gedecoreerd hebben. Ons werd gevraagd om een aantal masten, gaffels en ra’s te maken, compleet met beslag, blokken, vallen en andere lijnen. 

Als mastenbouwer moet je dan opeens anders gaan denken: niet meer in mogelijk optredende puntbelasting maar aan het weergeven van de 'verbeeldingskracht'. Even niet aan optimaal gebruiksgemak van een tuigage maar aan de juiste kleurstelling!

Dat was even wennen maar na een maandje hard werken en veel overleg stonden er in het betreffende restaurant te Harderwijk 5 tot de verbeelding sprekende tuigen opgesteld die samen met de rest van de inrichting ongetwijfeld zullen bijdragen aan de ‘beleving’ van de gasten.

Een groot project voor ons bedrijf was het maken van rondhouten en bijbehorende onderdelen voor een zeilschip van wel 20 meter: ‘Marie’. Het betrof een tweemaster met gaffeltuig, voorzien van stengen. De opdracht was het maken van de gieken, de stengen, de gaffels en de boegspriet.

Vanwege de grootte van de rondhouten hebben we de nodige aanpassingen moeten doen, tot dusverre bestond de klantenkring uit eigenaren van zeiljachten, schouwen, botters, draken etc. Met allemaal rondhouten tot ongeveer 12 meter, tilbaar en hanteerbaar. Nu moest er meer hijsmateriaal komen en enkele zwaardere machines.

Behalve de rondhouten en het beslag daarvan hebben we ook nog de bij de stengen behorende stalen ezelshoofden gemaakt en de zalingen. Het snij- en vormwerk hebben we uitbesteedt maar het samenstellen en aflassen was wel onze taak. De stengen moesten netjes uitgelijnd in de ezelshoofden passen en dan is het wel zo handig als je alles bij elkaar hebt en tussendoor regelmatig de passing kunt controleren.

Het was een prachtige klus waar we een meer veelzijdige werkplaats aan over gehouden hebben, gericht op grote masten en rondhouten.